maandag 19 februari 2007

Carnaval

Foto is een mozaik van een Griekse optocht ter ere van Dionysus


Carnaval

Waar het woord exact van afstamt weet men niet, het is doch wel zeker dat het van het Latijn afstamt:"‘carne(m) levam of levarum’ hetgeen ‘vlees opheffen of wegnemen’ betekent of van ‘carne vale’ hetgeen ‘vlees vaarwel’ betekent.
Een andere verklaring is dat "carnaval" afstamt van het Romeinse “carrus navalis”, een verwijzing naar de scheepswagen die in optochten voorkwam. Deze optochten waren een vermenging van een lentefeest en een offerfeest uit de Romeinse cq. Germaanse riten.

Het is zo zegt men nu een Rooms-Katholiek feest, maar de oorsprong van carnaval, daar zijn historici het absoluut niet over eens.
Menig historicus of volkskundige is van oordeel dat het feest niet voor 1000 na Christus is ontstaan en wortels heeft in het christendom. Paus Gregorius immers heeft (volgens de Roomse kerk zelf), het overgoten met een christelijk jasje, zoals bijvoorbeeld ook is gebeurd met kerstfeest en pasen en andere feesten.Zelf vindt ik het op zn zachtst gezegd opvallend dat het juist in de Rooms-Katholieke landen gevierd word!

Veel heb ik gelezen over carnaval en dat het zijn oorsprong al vond in de Griekse en Romeinse feesten:"Sommigen zijn van mening dat Carnaval zijn oorsprong in de feesten ter verering van de Griekse mythologische god van de wijn Dionysus, of de Romeinse variant er van Bacchus. Ook was er Comus, de god van feesten en uitspattingen. Deze uitspattingen vonden plaats ter ere van Bacchus, die om die reden Comastes werd genoemd. Het feest duurde 3 dagen en werd gehouden eind Februari."

En dat lijkt wel angstig veel op "ons" huidige carnaval!
Die Romeinse feesten ter ere van Bacchus noemde men bacchanalia.
Toen het christendom meer en meer invloed kreeg in het dagelijke Europese leven, vonden vermengingen plaats (met name in Rome) tussen heidense (geloofs) gebruiken en het christelijke.Zo kon men de christelijke kerk doen groeien en mensen "trekken" die hun oude gebruiken echter niet weg wilde doen.
Ik moet zeggen, ik heb er alle begrip voor dat dat zo gegaan is!
De kerk wilde leden en de leden hadden tradities!

Ik denk dan ook dat het al in het vroege Roomse christendom zijn intrede deed, niet zo zeer dogmatisch maar gewoon de tradities van mensen die in de Heer gingen geloven.Die tradities blijven, dat merk ik bij mezelf ook!Er zijn veel dingen veranderd maar andere blijven, oud en nieuw is een prachtig voorbeeld...Zoals elke menselijke traditie, ontwikkelde carnaval zich tot een ritueel, wat tot gevolg had dat de betekenis van de oorspronkelijke gebruiken verloren ging.

Nu zitten we echter alleen met allerlei "christelijke" tradities waarvan we de oorsprong niet (volledig) kennen en ook niet (geheel) Bijbels kunnen onderbouwen.
Velen zijn er bijvoorbeeld die twijfelen of Jezus wel rond de kerst geboren is en of pasen nu Joods is of dat men er van alles wat in heeft gestopt (met name de "ei" kwestie).
Vaak zijn christelijke of beter Rooms-Katholieke tradities en feesten een mengeling van heidense, Joodse en christelijke zaken!
Hier kan ik heel diep op ingaan maar dat doe ik (vandaag in ieder geval) niet!
Maar boeiend is het zeker en ik wilde het u niet onthouden.

Als u meer wilt weten of lezen over deze kwesties,
kijk dan bijvoorbeeld eens in uw encyclopdie(en).
Of op internet zoeken naar termen als:"carnaval, bacchanalia, bachus of dionysus"
Feesten met uitspattingen, maskers en allerlei versieringen en kleedpartijen kennen we al heel lang, en of ze verband hebben met elkaar daar lopen de meningen over uit één maar het heeft er alle schijn van!Immers zelfs de data komen overeen!

Hieronder nog wat bronnen en bronvermeldingen:
Senatus consultum de Baccanalibus (ca 186 na Chr.)
Textus: in: Römische Inschriften, p. 79
ed. L. Schumacher, Stuttgart 1988

Grote Winkler Prins Encyclopedie, Deel 5, zesde druk, blz. 114: Carnaval: „Het feest is . . . waarschijnlijk een vermenging van een Romeins lente- en een Germaans offerfeest."

Grote Nederlandse Larousse Encyclopedie, Deel 6, blz. 548: „De verste oorsprong van carnaval kan gezocht worden in godsdienstige gebruiken in de oudheid. . . . Het masker werd daarbij gebruikt als middel om boze geesten te verjagen."

Delta Larousse encyclopedie: „De oorsprong van carnaval heeft men gezocht in de oudste orgiastische vieringen van de mensheid, met inbegrip van de Romeinse Saturnaliën, die van religieuze aard zijn, de viering van de terugkomst van de lente, als symbool van de wedergeboorte van de natuur. Ook is men van de rituele oorsprong van de carnavalsmaskers te weten gekomen dat ze in verband stond met de aanbidding van de doden."

Encyclopædia Britannica: „Carnaval": „De afleiding van het woord is onzeker, hoewel het mogelijkerwijs teruggaat op het Middeleeuws-Latijnse carnem levare of carnelevarium, wat de betekenis heeft van het wegnemen of verwijderen van vlees. Dit stemt overeen met het feit dat carnaval de laatste viering is voor het begin van de sobere, 40 dagen durende Grote Vasten, waarin katholieken in vroeger tijden zich onthielden van het eten van vlees. De historische oorsprong van carnaval is ook in duister gehuld. Het heeft zijn oorsprong mogelijk in een primitieve viering ter ere van het begin van het nieuwe jaar en de wedergeboorte van de natuur, hoewel het ook mogelijk is dat de oorsprong van het carnaval in Italië in verband gebracht kan worden met het heidense feest van de Saturnaliën van het oude Rome."